صداقت و راستی

صداقت و راستی از خصوصیات عالی اخلاق انسانی است که در آموزه های اسلامی از زمینه های اساسی ارجمندی و نیک بختی انسان شناخته شده است. پیشوای صادقان و مولای متقیّان، صداقت را ارجمندترین و والاترین صفت،⁽²⁾ معرّفی کرده و از راستگویی به عنوان اساس هر نوع اصلاحِ فردی و اجتماعی نام برده است:

اَلصِّدْقُ صَلاحُ کُلِّ شَیْ ءٍ.⁽³⁾

راستگویی مایه صلاح هرچیز است.

در مقابل، کذب و دروغگویی را ریشه همه فسادها و سرچشمه همه تباهی ها دانسته است:

اَلْکِذْبُ فَسادُ کُلِّ شَیْ ءٍ.⁽⁴⁾

دروغگویی موجب تباهی هر چیز است.

کرامت انسانی در حکومت امام علی علیه السلام

دنیای اسلام، فرهنگ و تمدنی غنی دارد و با توجه به همین پشتوانه عظیم فرهنگی، نظامی جامع و پویا برای حکومت ارائه می دهد. در نظام اسلام، موضوع «حقوق بشر» یکی از مباحث مهم در امر حکومت به شمار می آید و نظام حقوقی اسلام، به خاطر داشتن منابع اصیل و توجه به جنبه های گوناگون زندگی انسان، مباحث جامعی درباره حقوق بشر مطرح می کند.

اصطلاح حقوق بشر که «در فرهنگ های دیگر، سابقه تاریخی کهن ندارد» و در سده های اخیر در جامعه بین المللی بر سر زبان ها افتاده، از هزار و چهارصد سال پیش به صورت گسترده و همه جانبه در آیین مقدس اسلام مطرح شده است.

 

اصلاحات اخلاقی امیرالمؤمنین علی علیه السلام

یکی از مهمترین وظایف امام مسلمین، ایجاد زمینه رشد و گسترش فضائل معنوی و کمالات اخلاقی جامعه اسلامی می باشد تا به آنجا که داشتن نهادِ حکومتی سالم و سیستم اقتصادی کارآمد، همگی مقدمه و وسیله ای جهت رشد معنویات و رسیدن انسان ها به فضائل اخلاقی می باشد. از همین رو، با توجه به وضعیت نابسامان اخلاقی که در زمان خلفا به وجود آمده بود، امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) یکی از اصول مهم اصلاحات حکومت خود را اصلاح مفاسد اخلاقی و زنده نمودن فضائل و کمالات معنوی در جامعه اسلامی، قرار داد.

 

حاکمیت ارزش های الهی در حکومت امام علی علیه السلام

هر مکتبی برای خود ارزش هایی دارد که محور ارزیابی را برآن قرار می دهد. در مکاتب «سرمایه داری » معیار ارزش پول است و سرمایه، درمکاتب به اصطلاح «لیبرالی » معیار ارزشی آزادی است و دمکراسی! و... و... مکتب حیات بخش اسلام نیز برای پیروان خویش ارزش هایی را مطرح کرده و قضاوت ها را براساس آن قرار می دهد معیارهایی همانند ایمان، تقوا، جهاد، سابقه در دین، علم جهت دار و رشدآور، لیاقت و... این ها ارزش های الهی است که در حقیقت ارمغان پیامبر بزرگ اسلام برای انسانیت بود و تا حضرت زنده بود این معیارها حاکم بود.