امام علی علیه السلام
کرامات امام علی علیه السلامامام علی علیه السلام
کرامات امام علی علیه السلامابوتراب یعنی چه و چرا به حضرت علی علیه السلام لقب ابوتراب داده شده است؟
ابو تراب به معناى پدر خاک، یا دمساز خاک، یا پدر و رئیس خاکیان است.
این لقب از محبوب‌ترین القاب در نزد امام علی علیه السلام و یکی از زیباترین القاب آن حضرت به شمار می‌آید.
شیخ علاء الدین سکتوارى در محاضرة الأوائل (ص 113) گوید: نخستین کسى که به کنیه «ابوتراب» نامیده شد على بن ابى طالب رضى الله عنه است، این کنیه را رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) به او داد آن گاه که دید او بر روى زمین خوابیده و خاک بر پهلوى او نشسته است، از روى لطف و مهربانى به او فرمود: برخیز اى ابو تراب.
و این محبوب ترین القاب او به شمار مى رفت، و از آن پس، به برکت نفس محمدى این کرامتى براى او گردید، زیرا خاک خبرهاى گذشته و آینده تا روز قیامت را براى او باز مى گفت. این را بفهم که رازى است بى پرده.(1)
عبایة بن ربعى گوید: به عبدالله بن عباس گفتم: رسول خدا( صلى الله علیه و آله و سلم) از چه رو على(علیه السلام) را ابو تراب نامید؟
گفت: از آن رو که على(علیه السلام) صاحب زمین و حجت خدا بر اهل آن پس از رسول خداست، و بقاى زمین و آرامش آن به او است، و از رسول خدا (صلى الله علیه و آله) شنیدم مى فرمود: چون روز قیامت شود و شخص کافر پاداش و نزدیکى و کرامتى را که خداى متعال براى شیعیان على آماده نموده، ببیند؛ گوید: «اى کاش من ترابى بودم»؛ یعنى کاش از شیعیان على (ابوتراب) بودم . و این است معناى این آیه که کافر گوید: کاش من تراب (خاک) بودم .(2)
علامه مجلسى رحمة الله در بیان این جمله گوید:
ممکن است ذکر آیه در اینجا براى بیان علت دیگرى در نامگذارى آن حضرت به ابوتراب باشد، زیرا شیعیان او به جهت تذلل بیش از اندازه و تسلیم بودن در برابر فرمان هاى حضرتش تراب نامیده شده اند؛ چنان که در آیه کریمه آمده، و چون آن حضرت صاحب و پیشوا و زمامدار آنهاست، ابو تراب نام گرفته است.(3)
در این که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در چه زمانی این لقب مبارک را به امیرالمؤمنین(علیه السلام) داده است، روایات متفاوتی نقل شده است. برخی از آنها حاکی از آن است که این لقب در جمادی الأول یا جمادی الثانی سال دوم هجرت در غزوة العشیره به آن حضرت داده شده است. در برخی دیگر آمده است که در یوم التآخی؛ یعنی روزی که پیامبر اسلام بین همۀ مسلمانان عقد برادری بست و از بین تمام مردم علی را برای خود برگزید، به او داده شده است.
البته این روایات هیچ تعارضی با هم ندارند؛ چرا که ممکن است پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در موارد متعدد بارها و بارها آن را تکرار کرده باشد .(4)
پی نوشت ها:
1- الغدیر، الشیخ الأمینی، ج 6، ص 337 – 338 .
2- علل الشرائع، الشیخ الصدوق، ج 1، ص 156 .
3- بحار الأنوار، العلامة المجلسی، ج 35، ص 51 .
4- برای تحقیق بیشتر در این باره می‌توانید به کتاب الغدیر علامۀ امینی رحمة الله علیه، ج 6، ص 334 – 338 مراجعه کنید .
منابع: