زن ریحانه است

در سفر زندگی و سپری کردن فراز و نشیب های آن تا رسیدن به سر منزل مقصود که همانا قرب الهی و کسب آرامش و اطمینان خاطر است، داشتن یک هم سفر و همسر خوب که آگاهانه و موافق و با بردباری و تدبیر در کنارمان باشد و در این راه طولانی، تنهایمان نگذارد، الزامی است.
نمی توان در جاده ی سبز زندگی، بدون همراه قدم نهاد. چگونه می توان سختی های راه را به تنهایی تحمل کرد و به مقصود رسید؟
یکی از زیباترین ثمرات زندگی مشترک و تشکیل خانواده، با هم بودن و بیرون آمدن از حصار «من» و «ما شدن» است. برای نیل به هدف و رسیدن به نشاط و آرامش و حصول تعالی و تکامل، یکی از راه ها صمیمیت و همکاری و درک و احترام متقابل و پرواز با بال های عشق است.
اگر می خواهیم زندگی پویا و بانشاطی داشته باشیم لازم است که خود ،هم سفری فهیم، دانا، صبور و مهربان باشیم تا طرف مقابلمان شاداب و خرسند، راه زندگی را با آرامش و اطمینان همراه ما طی کند.

 

زن در کلام امیرالمومنین علی علیه السلام

 زن، گُل هستی است، گُل، مظهر محبت و عشق و صفاست و کانون طراوت و شادابی است کما اینکه امام علی(ع) فرموده است: «کاری که بیرون از توانایی زن است به او وانگذار؛ زیرا زن، ریحانه است نه قهرمان.»  در دنیای مدرن امروز زنان ناگزیرند برای تثبیت موقعیت اجتماعی خود، خواسته یا ناخواسته، به شیوه مردسالارانه، عمل کنند و به‌صورت قهرمان ظاهر شوند و مسئولیت‌های سنگین را بپذیرد در حالی‌که خلاف جهت فطرت خود عمل می‎کنند.کارکردن در معادن و جنگیدن در کوه‌ها، کار زنان نیست روح و روان و جسم و توان زن و مرد با هم متفاوت است و همین تفاوت است که جامعه را به کمال می‎رساند، پس نخواهیم که کارهای جسمی و قهرمانی و نیز در عواطف و احساسات و مسائل روحی، همانند یکدیگر باشیم.

 

جایگاه امام علی(ع) در تفسیر قرآن

به اعتقاد شیعه هیچ کسی در فضیلت و کمال، هم ردیف ائمه((ع)) قرار نمی گیرد تا امام برترین آن ها محسوب شود، ولی با صرف نظر از این اعتقاد صحیح و مستدلّ، به عقیدة ما امام علی(ع) سرآمد مفسران و برجسته ترین چهره تفسیری است. این امر با دلایل محکم و منطقی قابل اثبات است. امام علی(ع)، در مقطع حساس بعد از رحلت پیامبر(ص) و حاکم شدن عده ای با منش ها و روش هایی غیر از خواست و اراده پیامبر(ص)، موقعیت و عملکرد ویژه ای داشت. هر چند به دلایل سیاسی و یا فردی خلفا، بسیاری از تلاش ها و اقدامات امام(ع) مانند مصحف آن حضرت مورد قبول قرار نگرفت و در سطح جامعه مجال حضور نیافت. اما امام علی(ع) با آگاهی کامل از قرآن کریم و عظمت دانش تفسیری خود، شاگردان زیادی تربیت کرد و پاسخگوی سؤالات و شبهات در این زمینه بود. بنابراین شناخت جایگاه امام(ع) در زمینه دانش تفسیر و اقدامات مهم ایشان در این زمینه ضروری به نظر می رسد؛ چرا که بسیاری از دستگاه های حکومتی در طول تاریخ به پنهان کردن و نفی شخصیت علمی امام علی(ع) پرداخته و برخی دیگر از صحابه را بر حضرت مقدم داشته اند.

عشق از دیدگاه امیرالمؤمنین علیه السلام

یکی از ویژگی های انسان محبت و دلبستگی و به عبارت دیگر عشق و دلدادگی اوست. این خصوصیت مختص به انسان بوده و گاه در میان انسان با انسان دیگری هویدا می شود و گاه میان انسان با موجود جانداری مثل گل و گیاه و یا حیوانات نمایان می گردد و یا حتی دلبستگی میان انسان با شیء بی جان نیز می تواند وجود داشته باشد. در این میان عشق و دلبستگی دیگری نیز مطرح است و آن عشق انسان به تعالی و خداست.

معنای عشق

مرحله نهایی و درجه آخر محبت را عشق گویند. عشق کیفیت روانی است که همه استعدادها و نیرو های درونی آدمی را در به ثمر رسانیدن گرایش ها و محبت شدید به آنچه خیر و کمال تلقی شده است آماده می نماید. مفهوم جامع عشق عبارت است از نهایت خواستن حقیقتی ( معشوق ) که از نظر جمال و کمال برای خود آدمی عالیترین آرمان تلقی شده است.

انسان در پدیده عشق همه ابعاد حیات خود را به معشوق پیوند می زند لذا عشق یک انسان می تواند بیان کننده ارزش همه ابعاد حیات او باشد.

 

عقیل مهمان علی علیه السلام

عقیل در زمان خلافت برادرش امیرالمؤمنین علی علیه السلام به عنوان مهمان به خانه ی آن حضرت در کوفه وارد شد. علی به فرزند مهتر خویش، حسن بن علی، اشاره کرد که جامه ای به عمویت هدیه کن. امام حسن یک پیراهن و یک ردا از مال شخصی خود به عموی خویش عقیل تعارف و اهداء کرد. شب فرا رسید و هوا گرم بود. علی و عقیل روی بام دارالاماره نشسته مشغول گفتگو بودند. موقع صرف شام رسید. عقیل که خود را مهمان دربار خلافت می دید طبعاً انتظار سفره ی رنگینی داشت، ولی برخلاف انتظار وی سفره ی بسیار ساده و فقیرانه ای آورده شد. با کمال تعجب پرسید: «غذا هرچه هست همین است؟»

علی: «مگر این نعمت خدا نیست؟ من که خدا را براین نعمتها بسیار شکر می کنم و سپاس می گویم».

 

شیوه حکومت امیرالمومنین علی علیه السلام

پس از قتل عثمان و زمینه ی انقلابی که فراهم شده بود کسی جز علی علیه السلام نامزد خلافت نبود، مردم فوج فوج آمدند و بیعت کردند.

در روز دوم بیعت، علی علیه السلام بر منبر بالا رفت و پس از حمد و ثنای الهی و درود بر خاتم انبیاء و یک سلسله مواعظ، به سخنان خود این طور ادامه داد:

«ایهاالناس! پس از آنکه رسول خدا از دنیا رفت، مردم ابوبکر را به عنوان خلافت انتخاب کردند، و ابوبکر عمر را جانشین معرفی کرد. عمر تعیین خلیفه را به عهده ی شورا گذاشت و نتیجه ی شورا این شد که عثمان خلیفه شد. عثمان طوری عمل کرد که مورد اعتراض شما واقع شد، آخر کار در خانه ی خود محاصره شد و به قتل رسید. سپس شما به من رو آوردید و به میل و رغبت خود با من بیعت کردید. من مردی از شما و مانند شما هستم؛ آنچه برای شماست برای من است و آنچه به عهده ی شماست به عهده ی من است. خداوند این در را میان شما و اهل قبله باز کرده است و فتنه مانند پاره های شب تاریک رو آورده است. بار خلافت را کسی می تواند به دوش بگیرد که هم توانا و صابر باشد و هم بصیر و دانا. روش من این است که شما را به سیرت و روش پیغمبر بازگردانم. هرچه وعده دهم اجرا خواهم کرد به شرط آنکه شما هم استقامت و پایداری بورزید؛ و البته از خدا باید یاری بطلبیم. بدانید که من برای پیغمبر بعد از وفاتش آنچنانم که در زمان حیاتش بودم».

قطع دست سارق و اتصال مجدد

یکى از اصحاب خاصّ امام علىّ صلوات اللّه و سلامه علیه به نام اصبغ بن نباته حکایت نماید: 

روزى در محضر امام علیه السلام نشسته بودم که ناگهان غلام سیاهى را آوردند؛ که به سرقت متّهم بود. 

هنگامى که نزد حضرت قرار گرفت، از او سؤال شد: آیا اتّهام خود را قبول دارى؟؛ و آیا سرقت کرده اى؟ 

غلام اظهار داشت: بلى اى سرورم! قبول دارم، حضرت فرمود: مواظب صحبت کردن خود باش و دقّت کن که چه مى گوئى، آیا واقعا سرقت کرده اى؟ 

غلام عرضه داشت: آرى، من دزد هستم و سرقت کرده ام.

 

عدالت علی (ع)، مرد مسیحی را مسلمان کرد

در زمان خلافت امام على (علیه السلام) در کوفه، زره آن حضرت گم شد. پس از چندى در نزد یک مرد مسیحى پیدا شد. على (علیه‌السلام) او را به محضر قاضى برد و اقامه دعوى کرد که این زره از آن من است، نه آن را فروخته‏‌ام و نه به کسى بخشیده‏‌ام و اکنون آن را در نزد این مرد یافته‏‌ام. قاضى به مسیحى گفت: خلیفه ادعاى خود را اظهار کرد، تو چه مى‏‌گویى؟ او گفت: این زره مال خود من است و درعین‌حال گفته مقام خلافت را تکذیب نمى‏‌کنم (ممکن است خلیفه اشتباه کرده باشد). قاضى رو کرد به على (علیه‌السلام) و گفت: تو مدعى هستى و این شخص منکر است، علی‌هذا بر تو است که شاهد بر مدعاى خود بیاورى. على (علیه‌السلام) خندید و فرمود: قاضى راست مى‌‏گوید، اکنون مى‌‏بایست که من شاهد بیاورم، ولى من شاهد ندارم. قاضى روى این اصل که مدعى شاهد ندارد، به نفع مسیحى حکم کرد و او هم زره را برداشت و روان شد.

مرد مسیحى که خود بهتر مى‏‌دانست که زره مال کیست، پس‌ازآنکه چند گامى پیمود وجدانش مرتعش شد و برگشت، گفت: این طرز حکومت و رفتار از نوع رفتارهاى بشر عادى نیست، از نوع حکومت انبیاست و اقرار کرد که زره از على (علیه‌السلام) است. طولى نکشید او را دیدند مسلمان شده و با شوق و ایمان در زیر پرچم على (علیه‌السلام) در جنگ نهروان مى‏‌جنگد.

---

منبع: الامام على، صوت العداله الانسانیه، صفحه ۶۳

میانه روی در زندگی

حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) به عیادت علاء بن زیاد حارثى تشریف برد. وقتى که وسعت خانه او را مشاهده نمود. فرمود: تو خانه به این وسیعى در دنیا براى چه مى خواهى با آنکه احتیاجات به این خانه در آخرت بیشتر است. اگر بخواهى در آخرت نیز به خانه وسیعى برسى در اینجا مهمان نوازى کن . صله رحم بجا آور و اداء حقوق بنما.

علاءعرض کرد از برادرم عاصم بن زیاد شاکى هستم. فرمود: چه شکایت دارى؟ عرض کرد از دنیا کناره گیرى نموده. آنجناب امر نمود او را بیاورند. عاصم شرفیاب شد. فرمود: اى دشمن نفس خود شیطان گمراهت نموده. بر خانواده و اولادت رحم نمى کنى؟ خیال مى کنى خداوند طیبات و چیزهاى حلال را که براى شما مباح کرده بدش مى آید از آنها استفاده کنى. در نظر خدا از این اندیشه خوار و پست تر هستى. عاصم گفت پس ‍ چرا شما لباس خشن مى پوشى و غذاى ساده و غیر لذیذ مى خورى. فرمود من مثل تو نیستم. خدا بر پیشوایان حقیقى لازم نموده خودشان را شبیه تنگدستان قرار دهند تا فقر و تنگدستى براى فقراء دشوار نباشد و بدین وسیله تسلى یابند.(1) 

در این روایت چنانچه ملاحظه مى فرمائید على (علیه السلام ) در عین حال که علاء را متوجه آخرت مى نماید و وسعت خانه را در صورتى که انفاق ننماید برایش عیب مى داند، برادرش عاصم را به استفاده کردن از نعمتهاى دنیا دستور مى دهد تا حد وسط و میانه روى بوجود آید و غرض ‍ از دنیا و آخرت حاصل شود.

---

1- بحارالانوار، ج پانزدهم ، قسمت دوم ، ص 53.

رعایت حقوق مالی در همسایگی

موسى ابن عیسى انصارى گفت بعد از نماز عصر با امیر المؤ منین (علیه السلام) نشسته بودم. مردى خدمت ایشان رسید. عرض کرد یا على تقاضائى دارم. مایلم حرکت کنید، پیش کسى که مورد نظر من است با هم برویم و خواسته مرا برآورید، فرمود: کار تو چیست؟ گفت من در خانه شخصى همسایه هستم. در آن خانه درخت خرمائى هست که در موقع وزش باد از خرماى رسیده و نارس مى ریزد و یا پرنده اى از بالاى درخت مى اندازد. من و بچه هایم از آنها مى خوریم بدون اینکه به وسیله چوب یا سنگ آنها را بریزیم. اکنون مى خواهم شما واسطه شوید که از من بگذرد. موسى بن عیسى مى گوید حضرت به من فرمود حرکت کن با هم برویم.

 

ایمان و عبادت على علیه السلام

حقیقت عبادت تعظیم و طاعت خدا و چشم پوشى از غیر اوست،بزرگترین فضیلت نفس ستایش مقام الوهیت و تقرب جستن بساحت قدس ربوبى است، عبادت اگر با شرایط خاص خود انجام شود، مقام بسیار بزرگ و افتخار آمیزى است؛ چنانکه از پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله بوسیله کلمه عبد تجلیل شده و قبل از عنوان رسالت عبودیت او قید گردیده است:

اشهد ان محمدا عبده و رسوله.

براى سیر مراتب کمال بهترین وسیله پیشرفت، تهذیب و تزکیه نفس است که راه عملى آن با عبادت حقیقى صورت می گیرد. انجام عبادت تنها براى رفع تکلیف نیست بلکه وسیله نمو عقل، و موجب تعدیل و تنظیم قواى وجودى است که نفس را از آلودگی هاى مادى باز می دارد، بهترین وجه عبادت انجام امرى است که بدون ریا و سمعه بوده و صرفا براى خدا باشد و در این شرایط است که صفت تقوى ظهور می کند و بدون آن انجام عبادات مقبول نیفتد.

اعمال شب‌های قدر

شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر به باور مسلمانان، شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک‌ساله انسان‌هاست. قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب سخن گفته است. در قرآن و روایات ارزش شب قدر بیش از هزار ماه دانسته شده است. این شب بافضیلت‌ترین شبِ سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را برامام عصر (عج) عرضه می‌کنند.
زمان دقیق شب قدر، روشن نیست، ولی بر اساس بسیاری از روایات، درماه رمضان واقع شده است و به احتمال زیاد یکی از شب‌های 19، 21 و یا 23 این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب 27 رمضان تاکید بیشتری دارند.

 شیعیان در این شب‌ها با الگوگیری از معصومان علیهم السلام، به شب زنده داری، خواندن قرآن،دعا و دیگر آیین‌ها و اعمال این شب می‌پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی علیه السلام در این شب‌ها نیز به اهمیت آن‌ نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین‌های شب قدر همراه شده است.

 

شرح خطبه متقین (خطبه همام)

 آفرینش و نظام هستی بیهوده آفریده نشده و خالق متعال برای آن ها هدفی را ترسیم نموده است، و آن هدف بزرگ، با استناد به آیات و روایات متعدّد، رسیدن انسان به مقام عبودیّت است. همچنین بیان کردیم، برای نیل به این مقصود، بدون کسب تقوا نمی توان راه به جائی برد. امّا حال سخن این جاست که ویژگی های اهل تقوا چیست و اساساً متّقین چه صفاتی دارند؟

از این رهگذر رو به سوی دریای بی کران علم و تقوا، مولای متّقیان امیرمؤمنان علیّ بن ابی طالب صلوات الله و سلامه علیه، آوردیم. همو که با وجود انفاس قدسیش و کلمات گهربارش که چون خورشید بر ناصیه عوالم هستی می درخشد، جائی برای ابراز وجود غیر او نخواهد بود. همو که با جملات ملکوتیش، اعجاز نموده و نفَس دانشمندان و علماء عالَم را در قفس سینه حبس نموده است. به گونه ای که همه با زبان حال و قال به این قضیه معترفند که: این جملات از جنس جملات دنیا نیست و تنها از انسانی می تواند صادر شود که با عالم غیب و ملکوت در ارتباط است و حقایقی را می بیند که دیگران حتّی از وجود آن ها بی اطّلاع هستند.

خطبه متقین

خُطبه مُتقّین، از خطبه های مشهور امیرمومنان(ع) که بنا به درخواست یکی از شیعیان به نام هَمَّام ایراد شده است و از این رو، به خطبه همام نیز مشهور است. امام علی(ع) در این خطبه که درنهج البلاغه آمده، پرهیزکاران را توصیف می‌کند. در این خطبه، رفتارهای فردی، اجتماعی و عبادی متقین چنان به تصویر کشیده شده است که گویند همام، پس از شنیدن آن، مدهوش شد و جان داد.

 

شب ضربت خوردن امیرالمومنین علی علیه السلام

 1. منزل ام کلثوم

در شب نوزدهم، مولا حال عجیب و غیر توصیفی داشت. برای دلجویی بیشتر از دختر کوچکش، آخرین افطار خود را (با توجه به اطلاع قبلی از شهادت خویش) در منزل دخترش ام کلثوم قرار می دهد. سر سفرة افطاری که غذای موجود در آن دو قرص نان جو و مقداری شیر و نمک است، می نشیند. رو می کند به دخترش و می فرماید: دخترم! تاکنون نشده که پدرت با دو خورشت افطار کند. دخترم! شیر را بردار! من با همان نان و نمک افطار می کنم.

بیش از سه لقمه میل نمی کند و وقتی با پرسش دخترش رو به رو می شود که پدر! مگر روزه دار نبودی! چرا غذا کم میل فرمودی؟ پاسخ می دهد که دوست دارم خدایم را با شکم گرسنه ملاقات کنم.[1]

 

حضور امام حسن و امام حسین علیهم السلام در مسجد کوفه در زمان ضربت خوردن امام علی علیه السلام

روایاتی که در باره ضربت خوردن حضرت علی (ع) و حضور امام حسن و امام حسین (ع) وارد شده است،متعدد است. به همین جهت چند احتمال در این بحث تصور می شود:

1.ضربت خوردن امام علی (ع) در خارج مسجد بوده است.که بنا بر این احتمال می توان گفت اگر امام حسن و امام حسین در آن لحظه در کنار پدر نبوده اند به این دلیل بوده است که امام علی (ع) قبل از امام حسن و امام حسین به سوی مسجد حرکت کرده بودند.

2. ضربت خوردن امام علی (ع) در مسجد و در حین نماز بوده است که روایات متعددی در تأیید این احتمال و نظر وجود دارد. بنا بر صحت این دسته در باره حضور امام حسن و امام حسین دو احتمال وجود دارد:1. امام حسن و امام حسین (ع) در مسجد در هنگام نماز و ضربت خوردن پدر بزرگوارشان حضور داشتند.

2. امام حسن و امام حسین در هنگام نماز و ضربت خوردن پدر بزرگوارشان حضور نداشتند.

در باره احتمال دو م (عدم حضور در موقع نمار و ضربت خوردن ) باید بگوئیم:

اولا: مستند معتبری ندارد تا ما به بحث در آن بپردازیم.

ثانیاً: بسیاری از خطباء روایت می کنند که در موقع ضربت خوردن امام (ع)، حسنین (ع) در مسجد حضور داشتند و ایشان را به منزل آوردند و ام کلثوم با دیدن پدر در آن حالت، گریه و ناله سر داد.

19 رمضان؛ ضربت خوردن حضرت علی(ع) در مسجد کوفه

عبدالرحمن بن ملجم مرادی، از گروه خوارج و از آن سه نفری بود که در مکه معظمه با هم پیمان بسته و هم سوگند شدند، که سه شخصیت مؤثر در جامعه اسلامی، یعنی امام علی بن ابی طالب(ع)، معاویه بن ابی سفیان و عمرو بن عاص را در یک شب واحد ترور کرده و آن ها را به قتل رسانند.

هر کدام به سوی شهرهای محل مأموریت خویش رهسپار شدند و عبدالرحمن بن ملجم مرادی به سوی کوفه رفت و در بیستم شعبان سال 40 قمری وارد این شهر بزرگ شد.

وی به همراهی شبیب بن بجره اشجعی، که از همفکران وی بود و هر دوی آن ها از سوی "قطام بنت علقمه" تحریک و تحریث شده بودند، در سحرگاه شب نوزدهم ماه مبارک رمضان سال 40 قمری در مسجد اعظم کوفه کمین کرده و منتظر ورود امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(ع) شدند.(1) هم چنین قطام، شخصی به نام "وردان بن مجالد" را که از افراد طایفه اش بود، به یاری آن دو نفر فرستاد.(2)

روایت شده، که در هنگام ضربت زدن عبدالرحمن بن ملجم بر سر مطهر حضرت علی(ع)، زمین به لرزه در آمد و دریاها مواج و آسمان ها متزلزل شدند و درهای مسجد به هم خوردند و خروش از فرشتگان آسمان ها بلند شد و باد سیاهی وزید، به طوری که جهان را تیره و تاریک ساخت.

 

حقیقت شب قدر

«قدر» در لغت به معنای اندازه و اندازه گیری است. ⁽¹⁾ «تقدیر» نیز به معنای اندازه گیری و تعیین است . ⁽²⁾ اما معنای اصطلاحی «قدر»، عبارت است از ویژگی هستی و وجود هر چیز و چگونگی آفرینش آن ⁽³⁾ به عبارت دیگر، اندازه و محدوده وجودی هر چیز، «قدر» نام دارد. ⁽⁴⁾

بنابر دیدگاه حکمت الهی، در نظام آفرینش، هر چیزی اندازه ای خاص دارد و هیچ چیزی بی حساب و کتاب نیست. جهان حساب و کتاب دارد و بر اساس نظم ریاضی تنظیم شده، گذشته، حال و آینده آن با هم ارتباط دارند.

استاد مطهری در تعریف قدر می فرماید: «... قدر به معنای اندازه و تعیین است ... حوادث جهان ... از آن جهت که حدود و اندازه و موقعیت مکانی و زمانی آنها تعیین شده است، مقدور به تقدیر الهی است » ⁽⁵⁾. پس در یک کلام، «قدر» به معنای ویژگی های طبیعی و جسمانی چیزهاست که شامل شکل حدود، طول، عرض و موقعیت های مکانی و زمانی آنها می گردد و تمام موجودات مادی و طبیعی را در بر می گیرد.

احادیثی در مورد ماه مبارک رمضان

1- حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :

شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ اللّه عَز َّوَ جَلَّ وَ هُوَ شَهرٌ یُضاعِفُ اللّه‏ُ فیهِ الحَسَناتِ وَ یَمحو فیهِ السَّیِّئاتِ وَ هُوَ شَهرُ البَرَکَةِ؛

ماه رمضان، ماه خداست و آن ماهى است که خداوند در آن حسنات را مى ‏افزاید و گناهان را پاک مى‏ کند و آن ماه برکت است.

بحار الانوار(ط-بیروت) ج93 ، ص340 - فضایل الاشهر الثلاثه ص95

2- امام صادق علیه السلام :

مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ مِنْ آخِرِ شَعْبَانَ وَ وَصَلَهَا بِشَهْرِ رَمَضَانَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ صَوْمَ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْن‏

هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مى‏ کند.

من لا یحضره الفقیه ج 2 ، ص 94 ، ح 1829 - امالی(صدوق) ص 670

 

احادیثی در مورد روزه داری

 1- پایه های اسلام
قال الباقر علیه السلام: بنی الاسلام علی خمسة اشیاء، علی الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه.

امام باقر علیه السلام فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبری اسلامی).

فروع کافی، ج 4 ص 62، ح 1

2- فلسفه روزه
قال الصادق علیه السلام: انما فرض الله الصیام لیستوی به الغنی و الفقیر.

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنی و فقیر) مساوی گردند.

من لا یحضره الفقیه، ج 2 ص 43، ح 1

 

فضیلت ماه مبارک رمضان

«رمضان» در لغت از «رمضاء» به معنای شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن می باشد.⁽¹⁾ چون در این ماه گناهان انسان بخشیده می شود، به این ماه مبارک رمضان گفته اند.

پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «انما سمی الرمضان لانه یرمض الذنوب؛⁽²⁾ ماه رمضان به این نام خوانده شده است، زیرا گناهان را می سوزاند.»

رمضان نام یکی از ماه های قمری و تنها ماه قمری است که نامش در قرآن آمده است و یکی از چهار ماهی است که خداوند متعال جنگ را در آن حرام کرده است.(مگر جنبه دفاع داشته باشد.)

در این ماه کتاب های آسمانی قرآن کریم، انجیل، تورات، صحف و زبور نازل شده است.⁽³⁾

 

صداقت و راستی

صداقت و راستی از خصوصیات عالی اخلاق انسانی است که در آموزه های اسلامی از زمینه های اساسی ارجمندی و نیک بختی انسان شناخته شده است. پیشوای صادقان و مولای متقیّان، صداقت را ارجمندترین و والاترین صفت،⁽²⁾ معرّفی کرده و از راستگویی به عنوان اساس هر نوع اصلاحِ فردی و اجتماعی نام برده است:

اَلصِّدْقُ صَلاحُ کُلِّ شَیْ ءٍ.⁽³⁾

راستگویی مایه صلاح هرچیز است.

در مقابل، کذب و دروغگویی را ریشه همه فسادها و سرچشمه همه تباهی ها دانسته است:

اَلْکِذْبُ فَسادُ کُلِّ شَیْ ءٍ.⁽⁴⁾

دروغگویی موجب تباهی هر چیز است.

کرامت انسانی در حکومت امام علی علیه السلام

دنیای اسلام، فرهنگ و تمدنی غنی دارد و با توجه به همین پشتوانه عظیم فرهنگی، نظامی جامع و پویا برای حکومت ارائه می دهد. در نظام اسلام، موضوع «حقوق بشر» یکی از مباحث مهم در امر حکومت به شمار می آید و نظام حقوقی اسلام، به خاطر داشتن منابع اصیل و توجه به جنبه های گوناگون زندگی انسان، مباحث جامعی درباره حقوق بشر مطرح می کند.

اصطلاح حقوق بشر که «در فرهنگ های دیگر، سابقه تاریخی کهن ندارد» و در سده های اخیر در جامعه بین المللی بر سر زبان ها افتاده، از هزار و چهارصد سال پیش به صورت گسترده و همه جانبه در آیین مقدس اسلام مطرح شده است.

 

اصلاحات اخلاقی امیرالمؤمنین علی علیه السلام

یکی از مهمترین وظایف امام مسلمین، ایجاد زمینه رشد و گسترش فضائل معنوی و کمالات اخلاقی جامعه اسلامی می باشد تا به آنجا که داشتن نهادِ حکومتی سالم و سیستم اقتصادی کارآمد، همگی مقدمه و وسیله ای جهت رشد معنویات و رسیدن انسان ها به فضائل اخلاقی می باشد. از همین رو، با توجه به وضعیت نابسامان اخلاقی که در زمان خلفا به وجود آمده بود، امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) یکی از اصول مهم اصلاحات حکومت خود را اصلاح مفاسد اخلاقی و زنده نمودن فضائل و کمالات معنوی در جامعه اسلامی، قرار داد.

 

حاکمیت ارزش های الهی در حکومت امام علی علیه السلام

هر مکتبی برای خود ارزش هایی دارد که محور ارزیابی را برآن قرار می دهد. در مکاتب «سرمایه داری » معیار ارزش پول است و سرمایه، درمکاتب به اصطلاح «لیبرالی » معیار ارزشی آزادی است و دمکراسی! و... و... مکتب حیات بخش اسلام نیز برای پیروان خویش ارزش هایی را مطرح کرده و قضاوت ها را براساس آن قرار می دهد معیارهایی همانند ایمان، تقوا، جهاد، سابقه در دین، علم جهت دار و رشدآور، لیاقت و... این ها ارزش های الهی است که در حقیقت ارمغان پیامبر بزرگ اسلام برای انسانیت بود و تا حضرت زنده بود این معیارها حاکم بود.

علی(ع) از زبان پیامبر اکرم(ص) در منابع اهل سنّت

راستی درباره عظمت و فضائل و مقامات امیرمؤمنان علی(ع) سخن گفتن هرچند در ابتدا سهل می نماید ولی با مقداری فرورفتن در بحر فضائل بی شمار او انسان متوجه می شود که بیان فضائل سخت مشکل و دشوار است «که عشق اول نمود آسان ولی افتاد مشکلها» زیبا گفته خلیل بن احمد وقتی از او درباره فضائل علی(ع) پرسش شد: «کیف اصف رجلاً کتم اعادیه محاسنه و حسداً و احبّائه خوفاً و ما بین الکلمتین ملأالخائفین؛(1) چگونه می توانم مردی را توصیف کنم که دشمنانش از روی حسادت و دوستانش از ترس(دشمنان)محاسن او را پنهان نمودند، در بین این دو رفتار شرق و غرب عالم محامدش را فراگرفته است.

 

راز ولادت علی علیه السلام در درون کعبه

 در سیزدهم رجب سال 30 عام الفیل، حادثه بس عجیبی رخ داد که هرگز در تاریخ بشریت سابقه نداشته و بعد از آن نیز تکرار نشده است، و آن حادثه، به دنیا آمدن نوزادی است در درون خانه کعبه که به نام علی علیه السلام اسم گذاری شد.

مادر وی فاطمه، دختر اسد فرزند هاشم است که جزء نخستین زنانی شمرده می شود که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ایمان آورد و پیش از بعثت از آیین ابراهیم پیروی می کرد. همین فاطمه زنی است که سخت مورد احترام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بوده است.

پدر این طفل، عمران معروف به ابوطالب، حامی بزرگوار رسول خدا صلی الله علیه و آله بود.

علی علیه السلام مولود کعبه از نظر اهل سنت

1- حاکم نیشابوری- متوفای 405 هجری و معاصر با شیخ مفید (ره) - در مستدرک، ج3، ص483 می گوید:

فقد تواترت الاخبار ان فاطمة بنت أسد ولدت أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب کرم الله وجهه فی جوف الکعبة.

روایات متواتری است که فاطمه بنت اسد، حضرت علی (علیه السلام) را در درون کعبه به دنیا آورده است.

المستدرک , حاکم نیشابوری , ج3 , ص483 ذیل ترجمه حکیم بن حزام .

روایت متواتر، از دیدگاه اهل سنت، به منزله قرآن است. یعنی اگر کسی روایت متواتر را انکار کند، گویا آیه ای از آیات قرآن را انکار کرده است.

این سخن از یک شخصیت برجسته اهل سنت است به نام حاکم نیشابوری که ذهبی در حق او می گوید:امام المحدثین؛ پیشوای محدثین است.

تذکره الحفاظ ذهبی، ج3، ص1093

ابوالفداء که از شخصیت های رجال شناس اهل سنت است،درباره حاکم نیشابوری می گوید:امام اهل الحدیث فی عصره ؛حاکم نیشابوری، پیشوای اهل حدیث در عصر خویش بوده است.

المختصر فی احوال البشر، حوادث 405

خیر الدین زرکلی، که از بزرگان وهابی است، در کتاب الاعلام، ج6، 227 در شرح حال حاکم نیشابوری می گوید:

من اکابر حفاظ الحدیث و هو اعلم الناس بصحیح الحدیث و تنجیزه عن سقیمه.

از بزرگترین حافظان حدیث است. عالم ترین انسان ها است به حدیث است و حدیث ناصحیح است.

طبقات الشافعیه سبکی، ج4، ص155 - وفیات الاعیان ابن خلکان، ج3، ص408 - شرح مواهب اللدنیه زرقانی ، ج1، ص302 - جامع الاصول ابن اثیر، ج1، ص92

 

مولود کعبه

فرارسیدن روز مبارک سیزدهم رجب سالگرد به دنیا آمدن مولود کعبه، وصىّ بر حقّ پیامبر(صلى الله علیه وآله) پدر امامان معصوم، امام اوّل شیعیان حضرت على بن ابیطالب(علیه السلام) را به همه مسلمانان و خاصّه شیعیان آن حضرت تبریک و تهنیت عرض نموده، امید آن داریم روزى فرا رسد که آرمان هاى آن امام بزرگ و قهرمان انسانیّت و مجسّمه تقوى و عدالت، و منادى آزادگى به دست مبارک فرزند بزرگوارش مهدى موعود(علیه السلام) در گستره گیتى گسترش یافته، و بشریّت مفهوم کمالاتى را که امیر مؤمنان منادى آن بود با تمام وجود احساس کند.

اسراف در کلام امیرامومنین علی علیه السلام

اسراف عبارت است از درگذشتن از اندازه و رعایت نکردن اعتدال در کارها. هر هدفی با صرف زمان مشخص و مقدار خاصی از توان و امکانات تحقق پیدا می کند که تجاوز کردن از آن را اسراف می گویند. نیازهای اقتصادی حقیقی انسان نیز اندازه مشخصی دارد که از آن در روایات با تعبیر «حدّ کفاف» یاد می شود که تعدّی از آن اسراف است. علی علیه السلام در این باره تعابیر مختلفی دارند و از جمله می فرمایند: «هرچیز که از حدّ میانه روی بگذرد اسراف است» و در روایت دیگر می فرمایند: «بیشتر از حدّ کفاف مصرف کردن اسراف است».